Verslag 6

Het leven zoals het is… de Congo. Aflevering 6.

Het is alweer een maand geleden dat we een bericht geplaatst hebben. De tijd gaat hier snel! Maar af en toe valt het leven hier ook stil: in januari kregen we plots te horen dat we drie dagen niet moesten komen werken: maandag was het nationale rouw omwille van de dood van de kardinaal, dinsdag werd de dood van Laurent Kabila herdacht, en woensdag die van Patrice Lumumba. Eind januari is het sowieso wat rustiger op ‘t bureau: ‘la (très) petite saison sèche’ is aangebroken (twee weken geen regen), hét moment om de oogst van seizoen A (september - januari) binnen te halen en de velden in te zaaien voor seizoen B (februari - juni).


Kusje van de juf en een bank vooruit

Lotje geeft les in het vierde middelbaar, microbiologie, zonder didactisch materiaal: inventief zijn is de boodschap. Hoe leg je - bij gebrek aan een microscoop – uit dat er ‘dingen’ bestaan die kleiner zijn dan je met het oog kan zien? Neem een heel pikant pepertje mee naar school, leg dat opengesneden op een leerling zijn vinger. Neem het pepertje weg, en vraag aan de leerling om met zijn vinger in zijn oog te wrijven.
We mogen niet liegen, de school beschikt wel degelijk over materiaal, nl. een rubberen zweepje. Volgens de prefect: ‘du matériel didactique pour la discipline’. Stoute leerlingen krijgen hier billenkoek, dat hebben ze van de Belgen geleerd.
Herman is een dagje mee geweest om foto’s te nemen. Hij wou een filmpje maken van de leerling die op de bel slaat (de ‘bel’ is een wieldop van een oude camion). Helaas had de leerling al een keertje gebeld, en twee keer na elkaar dat kan niet want het uur is nog niet voorbij (en de man met het ‘matériel didactique’ stond al klaar...). Dan maar playbacken.
Enkele foto’s van de klas en de juf zijn toegevoegd. Jaja, er zit daar nog ne witte in de klas :-). De leerlingen zitten lekker dicht bij elkaar - met vier op een tweepersoonsbank, ideaal om te spieken - en dicht bij het raam voor het licht.


Flipcharts

Terwijl Lotje de leerlingen vanalles wijsmaakt over pepertjes en microben, knutselt Herman met de collega’s van AIDN ‘probleem- en doelbomen’ ineen. Dit gebeurt me behulp van grote flappen wit papier, ‘flipcharts’ in coöperantentaal, 56 alcoholstiften (Chinese kwaliteit: na 2 minuten is zo’n stift leeg), pritt en een stapel gekleurde kartonnetjes (zie ook foto in bijlage).
Zo’n probleemboom is te vergelijken met een stamboom: samen op zoek naar de oorzaak van alle miserie ;-). De miserie wordt vervolgens vertaald in een ‘droomscenario’, en dan wordt gezocht naar alle mogelijke manieren om die droom te verwezenlijken. Het beoogde eindresultaat is een ‘logisch kader’, met een samenhangend actieprogramma en een overzichtelijke planning.


Zegt de kameel tegen de muis: ‘stop stop voor de ravijn!’

Vlakbij onze woning is een prachtige ravijn. De Ngandajikanen vinden hem iets minder lollig: de helft van hun hoofdstraat en een tiental huizen zijn erin verdwenen… Maar voor ons ideaal voor een wandel-, montenbike of motocrosstoertje. Leve de erosie!

Onze eerste montenbike-toertocht is trouwens uitgestippeld: 45 km door het rode zand, met halverwege een riviertje zonder brug: fiets op de schouder, schoenen in de nek, en broekspijpen omhoog dus…


Article quinze

Er zijn naar het schijnt slechts 175.000 Congolezen actief in de formele economie, de enigen ook die belastingen betalen (er zijn ongeveer 60 miljoen Congolezen). De rest leeft volgens het beruchte ‘article quinze’ van de grondwet, dat zegt: ‘Debrouillez-vous’. Zoals ook onze dorpsgenoot Gilbert, die we onder een boom aantroffen in een afgebleekt kakipakje en met een vooroorlogse pothelm op: “Moi, je travaille pour la Croix Rouge, département Prévention des catastrophes!”.

Zelf leren we ons hier ook ‘débrouilleren’, vooral als het op fietsen herstellen aankomt: na het vervangen van de trapas, de pedalen, een tiental spaken, een binnen- en buitenband, de achterrem en de zadelpen, begon vorige week plots het kader van onze splinternieuwe Chinese fiets uiteen te vallen. Herman is er dan mee naar het atelier van AIDN gelopen waar ze het kader in twee hebben gezaagd en met enkele wisselstukken – van de ossenploegen - terug in elkaar hebben gelast. Daarna zijn de veren van het zadel nog wel eens gesprongen, maar dat lossen ze hier op door oude teenslippers – ‘pipi’ in het ciluba – klem te steken onder het zadel. Handige jongens die Congolezen!


Losse verhaaltjes uit het leven gegrepen…

Elke avond rond zonsondergang worden we opgeschrikt door het geluid van rammelende potten en pannen in de straat. Eerst dachten we aan de plaatselijke ijsventer, of aan het signaal om de kinderen, katten en honden binnen te halen voor de nacht, maar het blijkt de manier te zijn om de buren op te trommelen voor een rouwplechtigheid. Een dagelijkse gewoonte hier.

De mensen wensen elkaar niet alleen ‘Bon appétit’, na de maaltijd is het de gewoonte om elkaar eveneens een ‘goede vertering’ toe te wensen: ‘Bonne digestion!’.

Thee drinken gebeurt hier ook op een eigen manier: men neemt een beker, vult hem met heet water, scheurt een theezakje open, en roert alles goed om.

Herman geeft vorming aan de collega’s over ‘logische kaders’. Zélf is hij ook een kei in het logisch redeneren, wat blijkt uit volgende discussie bij één van onze fietstochten.
Herman: ‘Rij hier maar naar links’
Waarop Lotje, die links en rechts niet uit elkaar kan houden, naar rechts afdraait.
Herman: ‘Als dat links is, rij dan maar rechtdoor.’
Logisch, niet?

Zaterdag is er een tweelingske geboren, een meisje en een jongen, met de naam Mbuyi ‘Lotje’ en Kabanga ‘Herman’. Dat gebeurt niet alle dagen... Overigens zijn tweelingen hier heel speciaal, en ze krijgen ook altijd dezelfde naam: ‘Mbuyi’ voor de eerste, ‘Kabanga’ voor de tweede die eruit floept. En de mama’s, die staan dezelfde dag nog te dansen. Sterke madammen.


Voorts nog een tip voor al degenen die de actualiteit in Congo op de voet willen volgen: www.congoforum.be

Shala bimpa!

Lotje en Herman